Thursday, August 4, 2011

Tips to freshers: Students


BANGALORE ZOMI FRESHERS DAY 2011
28th July 2011 | Lianthansiam Valte

A. Purpose
Amasapen in laisim dia om ihi chih manghilh keini. Lohchin iut taktak leh thildang teng sang a i laisim priority piak ngai ahi. I laisim hunluah theidi lungluthuai thil dangdang tampi; social, relationships, hobbies, etc. a om sek a, himahleh laisim masak ngai ahi.

B. Goals
I Purpose toh kituak tup-le-ngim neih ding ahi. Tup-le-ngim ei context in class examinations a hoihtaka pass di ahimaithei. Competitive examinations pete ading lohchinna muh khong le ahi di. Mun tuamtuam a om I Zomi unau te un UPSC All India Rank sangtakte ana muhtheih uleh Bangalore a Zomi tenle bang ziaka mulo tuan di? Asang zawlam tung theidin pan lathak ni. Thupil khat in ‘If you don’t know where you are going, any road will take you there” ana chi a. Goal neilo a mawk om in deihthusam hon tun louh ding ahi.

Goal setting chiang in I siamna leh pilna te hon challenge thei bawl ding ahi. I muhsa hiam a awlsamlua bang tup a ineih leh masawnna taktak omlo ding, i potential tunglo ding ihi.

C. Plan of Action
“In life or in sports, you need to visualize how to reach for your Goals, where will you make your next move and based on the target work backwards towards how you reach that goal.” Hiai atung a kigelh, hostel ka omlai a French tennis coach khat hon gen ahi. Target/ Goal I neih nung a, I target tung nang lampi hoihtaka zuih ngai ahi. Hiai toh kiton point bangzah hiam I gen ding:

1.      Interest
Subject a lunglut huailo omlo ahi; History, Political Science, Accountancy, Physics, etc. Na thil simten bang gen taktak hiam chih theihsiam sawmin dotna kibawl lete lunglutna hong piang thei ding ahi. Class sung ah leng participation neih theihna punna leh chim loh na ahi. Lawmte toh discussion in lunglutna behlap sakthei hi. I theihlouh te heutute leh senior te kiang dot zel ding ahi.

2.      Environment
Mun thoveng leh bengsenglou a laisim ding ahi. I lungsim hon lathei di omna mun a lekhasim phatuam lou ahih ziakin thilging, meivak salhna leh gimhat omna khong ah lekhasim louh ahoih. Himahleh, deihthusam tak om gigelo ahia, iki adjust theih zel ngai ahi. Tutna leh posture leng lekhasimna toh kituak di neih hoih ahi.

3.      Regularity
Lekhasim ichih zankhat thu a zoh ding hilo ahi. Exam ma a ihmulo zen a sim sangin niteng a tam loulou a sim ahoih zaw. Mi khenkhatte zing a simin a theibaih zaw ua, akhente nitak a sim nuam asa zaw ua. Apoimoh pen ahih leh niteng a time table hoihtak zuih a sim ahi.

4.      Attendance
Damlouhna hiam buana dang om ahihkeileh class kai gige ahoih. Aziak omlo a class miss a attendance kimlouh ziaka examination pe theilo a om lohsapna kipatna ahi.

5.      Notes
Laisim topic tengteng summary notes bawl ahoih. Diagram gelh bang theihsiam na ding in phatuam mahmah hi. Heutute hon piak omkei leh leng mahni a notes kibawl mai ding ahi. Examination ma a revise bawl nang in leh phatuam mahmah ahi.

6.      Group studies
Mahni kia a sim sang in, lawmte toh simkhawm in tampi ki theih beh hi. Amau theihsiamdan ana tuam deuh a, hoihpen zuih theih mah. Heutute leh Senior te kiang ah leng I theih louhte dong peih le phatuam mahmah hi.

7.      Health
Lekhasimna ah damtheihna poimoh mahmah a ihmut, nek leh dawn leh taksa hoihnang exercise te pilvang taka neih ding ahi. Moderation a thilhih ahoih a, a tamlua hiam tawm lua hiam ahih chiang in damna hon sesak thei hi.

8.      Extracurricular activities
Hun neih tengteng a lehkhasim gige thil hitheilo ahi. Lekhasim louh hun a lungsim leh taksa adia hoih thil tuamtuam hih theih hi. Lunglut na ineih deuh sports, music, drama, writing, painting, cooking, public speaking, photography, environment club, etc te ah kihel le all-round personality development nadin hon panpih ding ahi.

9.      Support
Sungkuan, nu-le-pa te leh u zawte toh relationship hoihtak neih ding ahi. Amau kiang a I kipahna leh haksatna te kikum a emotional support neih poimoh mahmah ahi. Ei theihlouh tampi a tuahsa om di a, I hoihnang a hon advise thei ding uhi. Thumna leh laisiangthou sim gige in hon panpih leh hon hihhat mahmah ahi.

10.  Persistence
Laisim a om tengteng a lohching gige kei ua. Bangziak hiam a lohsapna I tuah in leng lungke mai lo a I thil tuah te omden louding ahi chih theini. Mi thupi leh lohching tele tamveipi lohsam a pang teitei te ana hi uhi chih phok ni. Athak a panla a sim zelzel le khatvei tei vualzohna kimu ding ahi.

11.  Fun
Atawpna ding in, I laisim hun, haksa leh khamhuai kia din ngaihtuah kei ni. Hinkhua adia hun manpha, manghilh nawnlouh ding ahia. I tuailai hun, thahat lai, pil lai leh melhoih lai pen hun anuam theipen in pilvang takin zat sawm chiatni.

No comments:

What is 'Normal'?

My wife and I were talking about our choices of friends when we were in school. She used to make friends with the prettier girls in...